مقامات آمریکایی تصریح کردند
توافق هم اگر بشود تضمین نمی‌دهیم که از آن خارج نشویم
پس از اعلام وزارت خارجه آمریکا مبنی بر بازگرداندن معافیت تحریمی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، دو تن از مقامات آمریکایی با ادبیاتی تهدیدآمیز تصریح کردند: «توافق هم اگر بشود تضمین نمی‌دهیم که از آن خارج نشویم.»
سرویس سیاسی-
پس از آنکه وزارت خارجه آمریکا روز جمعه اعلام کرد بخشی از تحریم‌ها در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران را لغو کرده است، دو تن از مقامات آمریکایی تصریح کردند که «توافق هم اگر بشود تضمین نمی‌دهیم که از آن خارج نشویم.» و همچنین تاکید کردند که «تا زمانی که ایران به تعهداتش ذیل برجام بازنگردد، هیچ‌گونه رفع تحریمی در کار نخواهد بود».
هرچند که آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز جمعه چندین معافیت از تحریم‌ها را در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای غیرنظامی ایران امضا کرد. اما در حقیقت دولت بایدن اقدام جدیدی انجام نداده است و این معافیت(در حوزه فنی) در دولت ترامپ نیز وجود داشته است. به همین خاطر بود که ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «ما دقیقاً آنچه دولت قبلی انجام داد، انجام دادیم».
در همین رابطه آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت: وزارت خارجه آمریکا در اطلاعیه‌ای به کنگره اعلام کرد: معافیت از این فعالیت‌ها به تکمیل توافق برای بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام کمک می‌کند و زمینه را برای بازگشت ایران نیز به اجرای تعهداتش در برجام فراهم می‌سازد.
معافیت تحریمی ایران بر اساس تعهد
یا به‌عنوان بخشی از یک توافق قبلی نیست
این وزارتخانه مدعی شد که «معافیت تحریمی در راستای خدمت به منافع ایالات‌متحده در منع اشاعه و ایمنی و محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران طراحی شده» و «این اقدام به صلاحدید سیاسی با در نظر گرفتن اهداف مزبور صادر شده و نه براساس تعهد یا به‌عنوان بخشی از یک توافق قبلی.»
معافیت‌های تحریمی به کشورها و شرکت‌های خارجی اجازه می‌دهد تا در پروژه‌های غیرنظامی نیروگاه هسته‌ای بوشهر ایران، نیروگاه آب‌سنگین اراک و راکتور تحقیقاتی تهران کار کنند. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق آمریکا در ماه مه ۲۰۲۰ این معافیت‌ها را لغو کرده بود.
یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه آگاه از معافیت‌ها تحریمی ادعا کرد که این اقدام «در راستای منافع ملی حیاتی ما و همچنین به نفع منطقه و جهان» اتخاذ شده است.
واشنگتن: حتی در صورت احیای برجام
تحریم‌های غیربرجامی حفظ خواهد شد
بعد از انتشار اخبار مرتبط با معافیت تحریمی ایران، دو تن از مقامات آمریکایی سعی کردند با طرح دوباره ضرب‌الاجل‌های مصنوعی و شرط و شروط گذاشتن، توپ را در زمین ایران انداخته و با ادبیاتی تهدیدآمیز، فشارها علیه تیم مذاکره‌کننده را تشدید کنند.
«رابرت مالی» نماینده ایالات‌متحده آمریکا در امور ایران در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» با تأکید بر اینکه زمان احیای برجام رو به اتمام است گفت: در صورت احیای توافق هسته‌ای ایران، واشنگتن تحریم‌های ناسازگار با برجام را رفع خواهد کرد اما تحریم‌هایی که غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای ایران است، همچنان حفظ خواهد شد.
زمان برای احیای برجام رو به اتمام است
مالی بار دیگر به ضرب‌الاجل‌های ساختگی روی آورد و گفت که زمان برای بازگشت به برجام رو به اتمام است و ادامه داد: «ما به‌وضوح به ایران گفته‌ایم که تنها چند هفته برای بازگشت به برجام زمان داریم».
مالی تصریح کرد: «محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در راستای منافع ایالات‌متحده است و ما می‌توانیم پس‌ازآن به بسیاری دیگر از مسائل مرتبط با ایران رسیدگی کنیم... موضع کنونی ما و کشورهای اروپایی این است که بهترین مسیر پیش رو بازگشت به توافق هسته‌ای ایران در شرایطی است که ایران آمادگی داشته باشد به‌طور کامل به تعهداتش بازگردد».
نمی‌توانیم رئیس‌جمهور بعدی را ملزم کنیم؛
از دیگر ابزارها هم استفاده می‌کنیم
این دیپلمات آمریکایی سپس ادامه داد: «ما همچنان در دیپلماسی را باز نگه می‌داریم اما از دیگر ابزارها استفاده می‌کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که ایران به سلاح‌های اتمی دست پیدا نخواهد کرد و به سمت ساخت بمب حرکت نخواهد کرد».
راب مالی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه به چه دلیل با شرایطی که ایالات‌متحده آمریکا در خروج از برجام و نقض این توافق و ترور فرمانده قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به وجود آورده، جمهوری اسلامی ایران باید به آمریکا اعتماد کند، گفت: «من نمی‌توانم خود را به‌جای آنها بگذارم اما این مسئله حقیقت دارد که در سیستم ما، ما نمی‌توانیم رئیس‌جمهور بعدی را ملزم کنیم. دولت بعدی تصمیمات خود را خواهد گرفت».
راب مالی سپس درخصوص تحریم‌ها و لغو آنها علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: «ما بخشی از تحریم‌ها علیه ایران را حفظ می‌کنیم و این تحریم‌ها ارتباطی به موضوع هسته‌ای ایران ندارد و به رفتار این کشور بازمی‌گردد اما اکثر تحریم‌های ناسازگار با برجام رفع خواهد شد.»
واشنگتن: اگر ایران به تعهداتش بازنگردد
رفع تحریم در کار نیست
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در واکنش به خبر بازگرداندن معافیت تحریمی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای، برای ایران شرط و شروط تعیین کرد و گفت که تا زمانی که ایران به تعهداتش ذیل برجام بازنگردد، هیچ‌گونه رفع تحریمی در کار نخواهد بود.
وی در پیامی در صفحه توییتری خود در این خصوص نوشت: «تا زمانی که تهران به تعهداتش ذیل برجام بازنگردد، ما هیچ‌گونه رفع تحریم‌هایی برای ایران نداشتیم و نخواهیم داشت.»
پرایس با مقایسه عملکرد دولت بایدن با ترامپ در قبال ایران ادامه داد: «ما دقیقاً آنچه دولت قبلی انجام داد، انجام دادیم، به شرکای بین‌المللی خود اجازه دادیم تا به خطرات رو به رشد عدم اشاعه هسته‌ای و ایمنی در ایران رسیدگی کنند.»
امیرعبداللهیان: ادعای آمریکا
در بازگرداندن معافیت‌های تحریمی کافی نیست
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان دیروز شنبه در حاشیه مراسم تجدید بیت با آرمان‌های بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی به مناسبت فرارسیدن ایام دهه فجر و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در ارتباط با اقدام اخیر آمریکا در ارتباط با تمدید برخی از معافیت‌های هسته‌ای اظهار کرد: ما به طرف‌های آمریکایی به‌واسطه برخی از افرادی که این روزها پیام‌هایی را منتقل می‌کنند اعلام کرده‌ایم که آنها باید حسن‌نیت خود را در عمل نشان دهند.
آمریکایی‌ها باید حسن‌نیت خود را
در عمل نشان دهند
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: حسن‌نیت در عمل ازنظر ما این است که بر روی زمین اتفاق ملموسی رخ دهد. لغو بخشی از تحریم‌ها به معنای عینی و واقعی خودش ترجمان حسن‌نیتی است که آمریکایی‌ها از آن صحبت می‌کنند. آنچه بر روی کاغذ رخ می‌دهد خوب است، ولی کافی نیست.
وی با اشاره به آنچه را که هیئت ایران در خصوص تضمین دنبال می‌کند، تصریح کرد: ما تضمین را در همه سطوح سیاسی، حقوقی و اقتصادی مطالبه کردیم. در بخش‌هایی از آن توافقاتی حاصل‌شده، اما هنوز هیئت مذاکره‌کننده ایران با جدیت اخذ تضمین ملموس از طرف‌های غربی برای پایبندی آنها بر تعهداتی که بر مبنای توافق وین حاصل شود را دنبال خواهند کرد.
وی درباره تمدید برخی از معافیت‌های تحریمی توسط آمریکا نیز اظهار داشت: ما به طرف‌های آمریکایی از طریق واسطه‌هایی که این روزها پیام‌هایی را منتقل می‌کنند به‌صراحت گفتیم باید در عمل حسن‌نیت خودشان را نشان دهند.
سیاست چماق و هویج
برای فرار از رفع تحریم‌ها
نکته قابل‌تأمل آنکه شرط‌گذاری و ادبیات تهدیدآمیز آمریکایی‌ها حاکی از آن است که آنها می‌خواهند با تاکتیک نخ‌نمای چماق و هویج و توسل به شگردهای روانی و تبلیغی نشان دهند که در مذاکرات وین، حسن‌نیت دارند چه آنکه معافیت تحریمی اخیر ایران و به موازات آن ادبیات تهدیدآمیز رابرت مالی و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گواهی روشنی بر این ادعاست.
آمریکایی‌ها باید این نکته را به خاطر بسپارند که نمی‌توانند با اقدامات سطحی و زودگذر، جمهوری اسلامی ایران را تحت‌فشار گذاشته و شروط و مطالبات اصلی ملت ایران (لغو همه تحریم‌ها، راستی آزمایی و ارائه تضمین) را دور بزنند.
لازم به ذکر است که یکی از مهم‌ترین موضوعات در مذاکرات اخیر وین، ضرورت ارائه تضمین برای عدم خروج از توافق از سوی آمریکایی‌ها است. موضوعی که جمهوری اسلامی ایران از آن کوتاه نخواهد آمد و واشنگتن هم نشان داده که نمی‌خواهد زیر بار آن رود و حسن‌نیت خود را نشان دهد.
آمریکا باید تضمین‌های معتبری بدهد
بر همین اساس بود که سیدمحمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران در وین در توئیتی نوشت: «به‌شدت گمراه‌کننده، ایالات‌متحده مطلقاً هیچ کاری برای پایان دادن به تحریم‌های فشار حداکثری که شهروندان بی‌گناه را هدف قرار می‌دهد، انجام نداده است.»
وی افزود: «با حفظ حقوق ایران، هر توافقی باید به‌طور جامع و قابل راستی‌آزمایی تمامی تحریم‌های وحشیانه را حذف کند و همچنین باید تضمین‌های معتبری ارائه شود.»
نمایش رفع تحریم اقدامی سازنده تلقی نمی‌شود
علاوه بر این، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در توییتی نوشت: «انتفاع اقتصادی واقعی، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی ایران، شرط لازم برای شکل‌گیری توافق است» و «نمایش رفع تحریم اقدامی سازنده تلقی نمی‌شود.»
تکرار پروژه «شرطی‌سازی اقتصاد»
از سوی جریان تحریف
نکته جالب‌توجه دیگر آنکه بعد از انتشار اخبار مرتبط با اقدام آمریکا در بازگرداندن معافیت‌های تحریمی، برخی رسانه‌های جریان تحریف با برجسته‌سازی کاهش قیمت دلار، بازهم پروژه «شرطی‌سازی اقتصاد» را در دستور کار خود قرار دادند و اقدام واشنگتن را «سیگنال» و «پیام» آمریکا به بازار ارز ایران عنوان کردند.
این در حالی است که 1) کارزار فشار حداکثری آمریکا شکست خورده و تحریم‌ها هم بی‌اثر شده است 2) دولت سیزدهم طی چند ماه گذشته نشان داده که قطار دیپلماسی را در وین متوقف نکرده و خنثی‌سازی تحریم‌ها و همچنین تعامل با همسایگان و کشورهای قدرتمند مانند چین و روسیه را در دستور کار خود قرار داده است و 3) شرایط کنونی ایران در منطقه و جهان؛ رشد صادرات، بهبود وضعیت فروش نفت، توسعه مناسبات تجاری با سایر کشورها، گشایش‌های ارزی و... حاکی از آن است که این ایران است که در مذاکرات وین دست پر را در اختیار دارد.
غرب و پادوهای داخلی غرب بایستی بدانند گرچه تحریم‌ها در بروز و ظهور مشکلات کشور مؤثرند اما اقتصاد ایران به برجام گره نخورده و منتظر وین نمی‌ماند. علاوه بر این، ملت ایران فریب وعده‌های زودگذر و اقدامات سطحی طرف مقابل را نمی‌خورد و خواهان لغو همه تحریم‌ها، راستی‌آزمایی مؤثر و ارائه تضمین از سوی آمریکایی‌ها است.