kayhan.ir

کد خبر: ۱۲۳۵۳۱
تاریخ انتشار : ۲۲ دی ۱۳۹۶ - ۲۱:۲۳
بازی کشدار آمریکا با جنازه برجام

اقتصاد کشور را به دیوانه‌‌بازی‌های ترامپ گره نزنید!






سرویس سیاسی-
مرتبط کردن همه امور به برجام و معطل و بلاتکلیف نگه‌داشتن مدیریت و اقتصاد کشور به دیوانه‌بازی‌های ترامپ، همان خسارت بزرگی است که دشمن می‌پسندد. اکنون تعلیق و انتظاری که به جان فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان و مدیران ما افتاده، مجال حرکت و خلاقیت را از آنان گرفته است.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد که دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه(دیروز) تمدید تعلیق تحریم‌های ایران را امضا می‌کند و توافق هسته‌ای را همچنان حفظ خواهد کرد.
تا لحظه تنظیم این گزارش، خبری درخصوص جزییات اقدامات ترامپ در روز جمعه منتشر نشده است اما همان‌طور که روزنامه کیهان پیش از این در یادداشت‌ها و گزارش‌های متعدد تاکید کرده بود که ترامپ با دیوانه‌بازی‌های نمایشی این‌طور القا می‌کند که با برجام مخالف است، اما او آن‌قدر احمق نیست که از برجام خارج شود.
قرار بود با اجرای برجام در ازای محدودیت گسترده در صنعت هسته‌ای ایران، تمامی تحریم‌ها بالمره لغو شود اما- همان‌طور که منتقدان نیز از ابتدا به درستی تشخیص دادند- اکنون برجام به عاملی برای خالی کردن دست ایران از مولفه‌های قدرت تبدیل شده است.
برجام اکنون عبارت است از «اقدامات نقد ایران در مقابل وعده‌های نسیه طرف مقابل»، بنابراین هیچگاه طرف وعده‌دهنده از ادامه قرارداد صرفنظر نمی‌کند چون ضرری برای او نخواهد داشت.
خبرگزاری رویترز در ادامه نوشت: ترامپ در عین حال که تعلیق تحریم‌های هسته‌ای را امضا می‌کند تحریم‌های هدفمند جدیدی نیز علیه ایران اعمال خواهد کرد.
استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا هم در یک کنفرانس خبری گفته بود انتظار می‌رود ترامپ در روزهای آینده تحریم‌های جدیدی علیه ایران معرفی کند.
وی در جمع خبرنگاران کاخ سفید گفت: «من انتظار دارم تحریم‌های بیشتری علیه ایران معرفی شود».
«واشنگتن اگزمینر» نیز در گزارشی نوشت: سناتورهای دموکرات آمریکایی می‌گویند «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور می‌تواند و باید تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع کند که توافق هسته‌ای را نقض نکنند.
«دیوید سترفیلد» معاون خاور نزدیک وزارت خارجه آمریکا نیز که برای ارائه توضیحاتی درخصوص استراتژی دولت جدید آمریکا در قبال سوریه به سنا رفته بود، از قصد واشنگتن برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران سخن گفت و تاکید کرد که واشنگتن برای مقابله با ادامه حضور ایران در سوریه، برنامه‌هایی دارد که بهترین گزینه در میان گزینه‌های موجود در این برنامه، اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران است.
لغو بالمره تحریم‌ها!
اکنون حدود 30 ماه از امضای برجام و همچنین حدود 24 ماه از آغاز اجرای تعهدات 1+5 ذیل برجام سپری شده است.
در طول مذاکرات، منتقدان دلسوز با دلایل فنی و کارشناسی تاکید می‌کردند که دولت ایران می‌بایست قبل از امضای توافق، قواعد بدیهی همچون «توازن تعهدات»، «همزمانی اجرای تعهدات»، «اخذ تضمین از طرف مقابل» و «پیش‌بینی برگشت‌پذیری امتیازات واگذار شده در صورت نقض عهد» را به جهت حفظ منافع ملی و عزت مردم کشورمان رعایت کند. اما برخی مقامات ارشد دولت و رسانه‌های به ظاهر حامی دولت در اقدامی تامل‌برانگیز نه تنها از این انتقادات کارشناسی استقبال نکرده بلکه با فحاشی به منتقدان، آنها را به جهنم حواله دادند.
هیچ مذاکره یا قرارداد و معامله‌ای، به خودی خود اصالت و ارزش ندارد؛ بلکه اهمیت و اعتبار آن، به اهداف و نتایج است. اما متاسفانه دولت آقای روحانی و تیم مذاکره‌کننده، از ابتدا به خودِ مذاکره و توافق به هر قیمت اصالت دادند و بدتر از آنها، برخی محافل سیاسی-رسانه‌ای سهل‌اندیش یا ماموریت‌دار که موج مطالبه و هیجانی کاذب برای مذاکره و توافق به هر قیمت به راه انداختند.
بر همین اساس دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای، تمامی امور کشور- حتی آب خوردن مردم- را به برجام گره زدند. مقامات ارشد دولت تاکید داشتند که در روز اجرای برجام- دی ماه 94- تمامی تحریم‌ها بالمره لغو خواهد شد و نه تعلیق و روزنامه‌های مدعی اصلاحات نیز با تیترهایی همچون «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، «صبح بدون تحریم»، «فروپاشی تحریم»، «اینک بدون تحریم»، «تحریم رفت»، «پیروزی، بدون جنگ» و... به استقبال این توافق رفتند. با هیاهوی رسانه‌ای، برجام به عنوان «فتح‌الفتوح»!، «آفتاب تابان»!، «توافق قرن»!، «بزرگ‌ترین دستاورد تاریخ ایران»!، «نشانه تسلیم همه قدرت‌های بزرگ در برابر اراده ملت»!، «ورق‌خوردن تاریخ به نفع ایران»!، «پیروزی بزرگ‌تر از فتح خرمشهر»! و... معرفی شد.
ترامپ ادامه‌دهنده راهِ اوباما
مدعیان اصلاحات و نشریات زنجیره‌ای در ماه‌های اخیر تلاش کردند تا با ترامپ‌هراسی، وی را یک استثنا معرفی کرده و از این طریق سیستم حاکمه آمریکا را بزک و تبرئه کند. در این میان برخی روزنامه‌های مدعی اصلاحات پا را فراتر گذاشته و تاکید کردند که ایران در دوره اوباما فرصت‌سوزی کرد و نتیجه این فرصت‌سوزی، گرفتار شدن در دوره ترامپ است.
ترامپ‌هراسی با هدف تبرئه سیستم حاکمه آمریکا توسط مدعیان اصلاحات در داخل کشور در حالی است که ترامپ- به عنوان نماینده جمهوری‌خواهان- و اوباما- به عنوان نماینده دموکرات‌ها- در هر موضوعی با هم اختلاف داشته باشند، در دشمنی با جمهوری اسلامی ایران و مردم کشورمان هیچ اختلافی با هم ندارند.
مقامات ارشد دولت یازدهم «اوباما» را فردی مودب! و باهوش! خطاب قرار داده و از برد-برد در مذاکرات هسته‌ای سخن گفتند. حال مرور کوتاهی داریم بر کارنامه دولت اوباما در اجرای برجام.
در سال ۹۳ دولت باراک اوباما در اقدامی مغایر حقوق بین‌الملل از صدور روادید «حمید ابوطالبی» سفیر پیشنهادی ایران برای سازمان ملل- با این ادعا که وی تروریست است- اجتناب کرد و دولت یازدهم نیز بعد از مدتی مجبور شد فرد دیگری را بدین منظور جایگزین گزینه ابتدایی خود کند. در آذرماه سال ۹۴ نیز اوباما قانون «محدودیت تردد سفرکنندگان به کشورهایی خاص» را امضا کرد. در اولین روز اجرای برجام- دی ماه ۹۴- و در مقطعی که مدعیان اصلاحات تاکید داشتند که «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، دولت اوباما با تصویب تحریم‌های ضدایرانی، نقض برجام را کلید زد. وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور بیانیه‌ای از افزودن نام شرکت‌ها و افراد جدید به فهرست تحریم‌های ایران به واسطه ارتباط با برنامه موشکی ایران خبر داد. پس از آن، سریال نقض برجام توسط دولت اوباما با غارت ۲ میلیارد دلاری اموال ایران، تمدید قانون تحریمی آیسا، تصویب قانون محدودیت ویزا، تصویب بیش از ۸۰ طرح ضدایرانی در کنگره آمریکا و پابرجا ماندن تحریم سوئیفت و... ادامه یافت.
باراک اوبامای مؤدب! در آبان سال ۹۵ و در واپسین روزهای ریاست‌جمهوری خود، قانون وضعیت اضطراری علیه ایران را تمدید کرد. در همان ایام برخی رسانه‌ها نوشتند: «اوباما با این کار آخرین لگد را به برجام زد».
در حالی که ترامپ در رقابت‌های ریاست‌جمهوری سال گذشته، سیاست‌های دولت اوباما را زیر سؤال برده و قول داده بود سیفون را در کاخ سفید خواهد کشید، در موضوع ایران، مسیر اوباما را ادامه داد.
وی در تکمیل قانون محدودیت ویزای دولتِ اوباما، قانون جنجالی محدودیت مهاجرت را امضا کرد؛ ترامپ همچنین در ادامه اقدامات ضدایرانی اوباما، قانون سیاه‌چاله تحریم- یا همان مادر تحریم‌ها- را امضاء کرد.
هراس‌افکنی در پسابرجام
برخی از دولتمردان در کنار روزنامه‌های زنجیره‌ای مدعی شدند که «دستاورد تقریبا هیچ برجام تقصیر منتقدان دولت است و مخالفان برجام با اقدامات خود باعث ایجاد هراس در سرمایه‌گذاران خارجی می‌شوند».
این ادعای مضحک در حالی است که رسانه‌های خارجی در گزارش‌های متعدد تاکید کردند که آمریکا برخلاف تعهدات خود در برجام با هراس افکنی در بانک‌ها و شرکت‌های خارجی،مانع سرمایه‌گذاری خارجی در پسابرجام می‌شود.
در همین زمینه بلومبرگ-اردیبهشت ۹۵- در گزارشی با عنوان «مدیران اجرایی نیز در مورد رفع تحریم‌های ایران گیج شده‌اند» به تحقیق و بررسی در زمینه نگرانی شرکت‌های اروپایی برای ورود به بازار تهران‌اشاره کرد و نوشت:«نیمی از کمپانی‌های بین‌المللی به شدت مشتاق‌اند تا با ایران وارد تجارت شوند و تحقیقات نشان داده است که تنها کمپانی‌های خارجی به علت اینکه همچنان تحریم‌های ایران به طور کامل برداشته نشده است، عقب کشیده‌اند».

همچنین روزنامه «نیویورک‌تایمز»-فروردین-۹۶ در گزارشی با‌اشاره به تداوم هراس شرکت‌های بین‌المللی از معامله با ایران به دلیل تحریم‌های پابرجا مانده آمریکا، تصریح کرد:«حتی مشتاق‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی در ایران آهسته گام برمی‌دارند». «آسوشیتدپرس» نیز چندی پیش در گزارشی نوشته بود: «شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواسته‌اند با صدور یک دستورالعمل مکتوب به تشریح قواعد و قوانین تعامل با ایران بپردازد ولیکن دولت آمریکا به عمد از صدور هرگونه سند مکتوب در این باره امتناع کرده است بنابراین شرکت‌هایی که قصد ورود به ایران را دارند فعلاً در این باره دست نگه داشته‌اند».
فصل مشترک تحلیل‌های رسانه‌های خارجی این است که شرکت‌های خارجی مشتاق معامله با ایران با ثبات و قدرتمند هستند و مسئله آنها در شرایط فعلی مواجهه با تهدیدهای علنی آمریکا- برخلاف تعهد صریح در برجام- است، منتها جماعت غربگرا حاضر نیستند نازک‌تر از گل به آمریکا بگویند و ترجیح می‌دهند مطابق میل آمریکا توپ را در زمین داخلی بیندازند.
دستاوردسازی از تقریبا هیچ!
به اذعان مقامات ارشد دولت، آمریکا تاکنون به تعهدات برجامی خود متعهد نبوده است و با گستاخی از اجرای آن شانه خالی کرده است..به همین علت برجام از ابتدا به «اقدامات نقد ایران در مقابل وعده‌های نسیه آمریکا بدل شده است».
از سوی دیگر آمريكا بعد از ایجاد محدودیت گسترده در صنعت هسته اي ايران، با همراهی کشورهای اروپایی عضو 1+5 بر تضعيف دو مولفه قدرت ديگر جمهوري اسلامي، يعني رشد وپيشرفت صنايع موشكي و نفوذ منطقه اي ايران متمرکز شده است. طرف مقابل با اجرای ترفند نخ نما اما کاربردی «پلیس خوب-پلیس بد» به دنبال مذاكره در قالب برجام هاي ديگر است. بنابراین بر هم خوردن مستقيم برجام، مادر راه را بر ادامه مذاكره بر روي ديگر مولفه هاي قدرت ايران خواهد بست.
قرار بود با اجرای برجام در ازای محدودیت گسترده در صنعت هسته‌ای ایران، تمامی تحریم‌ها بالمره لغو شود اما- همانطور که منتقدان نیز از ابتدا به درستی تشخیص دادند- اکنون برجام به عاملی برای خالی کردن دست ایران از مولفه‌های قدرت تبدیل شده است. دشمن در پی آن است تا پس از «هسته‌ای رفت ولی تحریم‌ها پابرجا ماند»، به خیال خام خود «موشکی رفت ولی تحریم‌ها پابرجا ماند» و «قدرت منطقه‌ای رفت ولی تحریم‌ها پابرجا ماند» و... را عملیاتی کند.
در حال حاضر بنابر مستندات متعدد، دولت ترامپ هم برجام را می‌خواهد و هم تحریم‌ها را.به عبارت ساده‌تر، ادامه معامله برای طرفی که وعده نسیه می‌دهد هیچگاه ضرری نخواهد داشت.ترامپ با دیوانه‌بازی‌های نمایشی اینطور القاء می‌کند که با برجام مخالف است،اما او آنقدر احمق نیست که از برجام خارج شود.
راهبرد دولت ترامپ، دست بالا گرفتن در قبال ایران برای اعمال سختگیری، آغاز مجدد مذاکره، فزون طلبی و تحمیل برجام جدید (موشکی، منطقه‌ای و...) است. در این ارتباط، تمدید تعلیق 90 روزه تحریم‌ها و بالا نگاه داشتن ریسک سرمایه‌گذاری در ایران، تصویب و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران و اعلام عدم پای‌بندی ایران به برجام از ارکان این راهبرد است.
رئیس‌جمهور آمریکا بایستی هر ۹۰ روز یک‌بار تحریم‌هایی که در قوانین مختلف آمریکا به بهانه‌های هسته‌ای علیه ایران صادر شده‌اند را تعلیق کند. این پروسه هم سرمایه‌گذاران خارجی را سردرگم می‌کند و هم فعالین اقتصادی در داخل کشور را معطل نگه می‌دارد.
در روزهای گذشته، احمد خرم وزیر راه دولت اصلاحات در مصاحبه با روزنامه آرمان گفته بود: «پس از برجام تا به امروز حدود ۲۵۰ الی ۲۶۰‌ میلیارد دلار تفاهمنامه امضا شد اما هنوز یک میلیارد دلار آن هم وارد کشور نشده است».
نکته قابل تأمل و البته تأسف برانگیز این است که بزک‌کنندگان شیطان بزرگ، برای این سیاست خصمانه و این سنگ اندازی آشکار در مسیر مناسبات اقتصادی ایران،سوت و کف و هورا می‌کشند و هربار که ترامپ،به صورت دست و پاشکسته، برخی از تحریم‌ها را موقتا تعلیق می‌کند،از خود بی‌خود شده و غش و ضعف می‌روند و با توهین به شعور مردم، این اقدام را دستاورد برجام جا می‌زنند.
جای خالی اقدام متقابل
متاسفانه از آغاز اجرای توافق هسته‌ای تاکنون علیرغم نقض فاحش برجام از سوی آمریکا، دولت آقای روحانی هیچگاه اقدام متقابلی انجام نداده است.
مجلس شورای اسلامی در زمان بررسی توافق هسته‌ای «برجام» قانونی با عنوان «قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» تصویب کرد. در این قانون پیش‌بینی لازم را برای زمانی که برجام از سوی طرف‌های توافق نقض شود، کرده است. در بند 3 این قانون آمده است: «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغو شده یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به طوری که ظرف مدت 2 سال ظرفیت غنی‌سازی کشور به 190 هزار سو افزایش یابد.»این ماده قانونی به وضوح تکلیف دولت دربرابر هرگونه نقض برجام را مشخص کرده است.
بر اساس این قانون هرگاه یکی از حالت‌های سه گانه زیر تحقق یابد دولت موظف به توقف همکاری‌های داوطلبانه و توسعه سریع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز است. حالت‌های سه گانه عبارتند از:
-۱ عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریم‌ها
-۲ بازگرداندن تحریم‌های لغو شده
-۳ وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر
در مردادماه سال جاری «طرح مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌ساز ایران 2017» یا همان «کاتسا 2017» با کد S722 در مجلس نمایندگان آمریکا با ۴۱۹ رأی موافق و ۳ رأی مخالف به تصویب رسید. این طرح سپس در سنای آمریکا با 98 رای موافق و 3 رای مخالف به تصویب رسید و پس از آن، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، این طرح را امضا و به قانون تبدیل کرد.طرح مذکور به دلیل گستردگی به «مادر تحریم‌ها» و «سیاه‌چاله تحریم» مشهور شد. با تصویب این طرح دیگر چیزی از برجام باقی نماند.
بازی کشدار آمریکا با جنازه برجام در کنار انفعال و پرهیز از اقدام متقابل از سوی دولت، موجب شده است تا اقتصاد کشور همچنان معطل نگه داشته شده و به دیوانه بازی‌های ترامپ گره بخورد.
همانطور که پیش از این نیز ذکر شد، هر سه چهار ماه یک بار، این هیجان مضحک راه می‌افتد که آیا دولت آمریکا «تمدید تعلیق برخی تحریم‌ها»! را امضا می‌کند یا نه؟ و بعد که تمدید شد، محافل غرب‌گرای تهیدست و بزک‌کننده شیطان بزرگ، برای این پیروزی خیالین، اعلام جشن می‌کنند!
حال سؤالی که در افکار عمومی ایجاد می‌شود این است که برجام چگونه توافقی بود که همه امتیازات (دسترنج 3 دهه تلاش شبانه‌روز دانشمندان هسته‌ای) را ظرف کمتر از 2 ماه واگذار کرد اما آمریکا با مجوز ما قانونا صاحب این اختیار شد که به جای لغو یا تعلیق بلندمدت همه تحریم‌ها، تنها بخش کوچکی از آن را در دوره‌های کوتاه مدت سه چهار ماهه تعلیق نماید و در هر فصل، چشم ما به اخم و لبخند طرف مقابل باشد؟!
پس از امضای برجام، کنگره و دولت آمریکا، اغلب تحریم‌ها را به بهانه‌های دیگر (مانند قانون‌های تحریمی کاتسا و آیسا) باز گردانده‌اند و به همین دلیل، سرمایه‌گذاران و شرکای خارجی با وجود علاقه به همکاری پرسود با ایران، ریسک این کار را نمی‌پذیرند. این یعنی دمیدن روح تعلیق و رکود به کلیت اقتصاد ایران در سایه سراب پرطمطراق برجام.
مرتبط کردن همه امور به برجام و معطل و بلاتکلیف نگه‌داشتن مدیریت و اقتصاد کشور، همان خسارت بزرگی است که دشمن می‌پسندد. اکنون تعلیق و انتظاری که به جان فعالان اقتصادی و تولید کنندگان و مدیران ما افتاده، مجال حرکت و خلاقیت را از آنان گرفته و به رکود سنگین در عرصه کسب و کار و ریل‌گذاری مدیریتی انجامیده است.
مرحوم هاشمی رفسنجانی- تیر ۹۵ – نیز در دیدار جمعی از مدیران و کارشناسان حوزه رسانه و صنعت، به انتقاد ازافزایش ۹۰۰ هزار میلیاردی نقدینگی و معمای محل نگهداری و مصرف آنان پرداخت و گفت: «اگر ۲۰ درصد این نقدینگی‌ها برای تأمین نیازهای واحدهای تولیدی تعطیل شده برگردند، علاوه‌بر برگشت رونق به اقتصاد، مشکل بیکاری جوانان تحصیل کرده، مخصوصاً کارگران بیکار شده را حل می‌کند که معضل بسیار خطرناک برای جوانان، خانواده‌ها و جامعه شده است». وی همچنین- شهریور ۹۵ -در دیدار وزیر و معاونان وزارت کار و رفاه برای دومین بار تصریح کرد:«اگر نقدینگی کشور که رقم قابل توجهی است، مدیریت شود، موجب جبران رکود و کاهش تورم می‌شود».
سیاست‌های خرابکارانه
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، چهارشنبه هفته گذشته در سفر به روسیه با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه دیدار کرد.
ظریف در این دیدار گفت: آمریکا سیاست‌های خرابکارانه خود را در پشت برجام اجرا می‌کند.
وزیر امور خارجه که پیش از ظهر روز چهارشنبه برای دیدار با همتای روسی خود به مسکو سفر کرده بود، چهارشنبه شب برای دیدار با همتایان اروپایی خود در گروه 1+5 و رئیس‌سیاست خارجی اتحادیه اروپا راهی بروکسل شد.
پنج شنبه هفته گذشته نشست مشترک وزیر امور خارجه کشورمان با نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلستان در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار شد.
فدریکا موگرینی، هماهنگ‌کننده کمیسیون برجام و وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلستان در این جلسه بطور مشترک، بر تعهد اروپا و دولت‌های خود بر اجرای برجام به عنوان یک دستاورد منحصر به فرد دیپلماسی چند جانبه تاکید کردند.
ظریف همچنین به طور جداگانه با وزرای امور خارجه کشورهای انگلستان، فرانسه، آلمان، بلژیک و موگرینی، نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا ملاقات و درخصوص مسایل مورد علاقه گفت‌وگو و تبادل نظر کرد.‌
لزوم تقویت اقدامات اروپا
وزیر امور خارجه پیش از ترک بروکسل در جمع خبرنگاران گفت: اتحادیه اروپا علاوه‌بر حمایت گفتاری از برجام، در عمل هم اقداماتش را تقویت کند تا مردم از برجام بهره‌مند شوند.
ظریف با بیان اینکه در این مذاکرات در مورد روش‌هایی برای فائق آمدن بر محدودیت‌های بانکی بحث شد، گفت: در مصاحبه‌ای که سه وزیر اروپایی و خانم موگرینی داشتند تاکید کردند که ایران به برجام پایبند بوده و این پایبندی را آژانس باید تأیید کند که بارها این پایبندی را تایید کرده و ایران این حق را دارد از تمام منافعش بهره‌مند شود.
وزیر خارجه ایران پس از رایزنی‌های دوجانبه و شرکت در نشستی با حضور وزرای خارجه سه کشور اروپایی و موگرینی درباره برجام، بروکسل را به مقصد تهران ترک کرد.